Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Antalya Arkeoloji Müzesi’nde iade edilen eserlerin teslim töreninde yaptığı açıklamada, Burdur Boubon Antik Kenti kökenli Roma İmparatoru Septimius Severus’un başı ve yine Burdur’un Düver köyü kökenli 48 pişmiş toprak mimari levhanın iadesini gerçekleştirdiklerini söyledi.
Roma dönemi heykellerinin üstün örneklerinin olduğu antik kentin Anadolu topraklarından kaçırılan arkeolojik miras için dikkat çekici olduğunu belirten Ersoy, kentin özellikle 1960’lı yıllarda kaçak kazı faaliyetleriyle büyük zarar gördüğünü, pek çok eserin sahte belgeler ve köken bilgileriyle İsviçre üzerinden ya da doğrudan ABD’ye kaçırıldığını kaydetti.
Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi ile Manhattan Bölge Savcılığı işbirliği sayesinde birçok Boubon kökenli eserin Türkiye’ye iade edildiğini anımsatan Ersoy, şöyle konuştu:
“ÇALIŞMALAR SONUÇ VERDİ”
Lucius Verus, Septimius Severus, Genç İmparator ve Giyimli Kadın heykellerinin yanı sıra İmparator Caracalla’ya atfedilen iki büst ve dönemin önemli “şahsiyetlerine ait 5 baş ile 1 bronz kadın büstü Türkiye’ye yeniden kazandırılmıştı. Adeta bir dedektiflik hikayesini andıran çalışmalar sonrasında ülkemize yeniden kazandırılan bu iadeler, sunulan belgeler, görgü tanığı ifadeleri ve adli kriminolojik çalışmalar sayesinde gerçekleşti. Bakanlığımız ile Manhattan Savcılığı iş birliğinde yapılan geniş kapsamlı soruşturmalar ve iadeler de dünyada ciddi düzeyde yankı buldu, örnek oldu. Bu kez Danimarka’dan iadesini sağladığımız Roma İmparatoru Septimius Severus’un tasvir edildiği heykel başı ise Boubon Antik Kenti’nde 1960’lı yıllarda gerçekleştirilen kaçak kazılar neticesinde yurt dışına çıkarılan bu grup arasında yer almaktaydı.”
HEYKELİN BAŞI YENİDEN İNCELENDİ
Bakan Ersoy, Prof. Dr. Jale İnan’ın milattan sonra 3. yüzyıla tarihlenen heykel başını yerinde inceleyerek Boubon kökenli olduğuna dair tespitlerde bulunduğunu ve o dönemlerdeki çalışmalarının ardından sunulan yeni kanıtlarla iade talebinin Danimarka’ya iletildiğini söyledi.
Glyptotek Müzesi’nin sunulan deliller ile kendi bilimsel incelemeleri doğrultusunda eseri “etik nedenlerle” Türkiye’ye iade etmeyi kabul ettiğini belirten Ersoy, “Herkes yıllar sonra yan yana görmekte olduğumuz baş ve gövdeyi yeniden ilk günkü haliyle, yani birleştirilmiş haliyle görmek istiyor. Bu konuda çok titiz bir çalışma süreci başlatmış bulunuyoruz. Antik dönemde, bu heykel gövdeleri son derece idealize bir şekilde yapılmakta ve tarih içinde imparatorların değişmesi gibi durumlarda farklı başların birleştirilmesiyle kullanılmaktaydı.” dedi.
Ersoy şöyle devam etti;
“TÜRKİYE O ESERİ MUTLAKA BULACAK”
“Burdur’un Düver kökenli pişmiş toprak levhaları da yine 60’lı yıllardaki kaçak kazılar neticesinde yurtdışına kaçırıldığı ve dünya çapında koleksiyonlara girdiği bilinmekteydi. Milattan önce 6. yüzyıla tarihlenen levhalar Antik Pisidia kültürünü anlamamıza olanak sağlayan önemli arkeolojik veriler arasında kabul ediliyor. Bu vesileyle belirtmek isterim ki, dünyanın neresine kaçırılmış olursa olsun bu topraklara ait hangi eser varsa biz bu eserlerin izini sürüp ülkemize getirmekte kararlıyız ve bunu yapmaya devam edeceğiz. Bunu en temel sorumluluklarımızdan biri olarak görüyoruz. Artık koleksiyonerler ya da konunun uzmanlarının kabul ettiği bir gerçek var. Biliyorlar ki ellerinde Anadolu’dan yasal olmayan yollarla çıkarılmış bir arkeolojik eser varsa, Türkiye Cumhuriyeti gelip onu bulacak ve yasal yollarla iadesini sağlayacak.”
Ergül Tosun
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
