Cumhuriyet Meclisi, Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkanı Resmiye Eroğlu Canaltay, 2026 bütçesinde ekonomik zorlukların devam edeceğinin öngörüldüğünü, bütçenin büyük bölümünün maaş ve diğer cari transferlere ayrıldığını söyledi.
2026 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı’nın toplam 191 Milyar 131 Milyon TL olarak belirlendiğini anımsatan Canaltay, öngörülen bütçe açığının mali disiplin korunarak minimize edilmesi gerektiğini kaydetti.
Nüfusun özellikle enflasyon oranının, milli gelirin dış ticaret verilerinin net hesaplanmasında çok önemli olduğunu kaydeden Canaltay, “Hemen hemen her alanda ama özellikle de sağlıkta, tarımda, ulaşımda, eğitimde, turizmde, çalışma yaşamında daha ileri gitmek istiyorsak bir an önce bir nüfus sayımına gitmeliyiz” dedi.
Gereksiz harcamaların, ihtiyaç fazlası istihdamın da devlete sürekli yük getirdiğini ifade eden Canaltay, ekonomik aktivitenin temelini oluşturan nüfusun bilinmesi ve buna göre arz ve talebin hesaplanmasının son derece önemli olduğunu dile getirdi.
Canaltay, bu noktada, bütçe açığını kontrol altına almak ve mali disiplini sağlamak amacıyla hazırlanacak bir eylem planının kamuoyuyla paylaşılması ve kararlılıkla uygulanmasının büyük önem arz ettiğini dile getirdi.
Çalışanların alım gücünün korunması adına maaş ve ücretlerde politika belirlendiğini de kaydeden Canaltay, gelirlerin yetersizliği nedeniyle bütçe açığı oluştuğunu söyledi.
Mevcut mali yapıda radikal reformlar yapılması gerekliliğinin bilindiğini kaydeden Canaltay, şöyle devam etti:
“Ülkemizdeki tüketimin büyük bir kısmı ithal ürünlere bağlı olması dolayısı ile ithal anında gümrük sınır kapılarında bu ürünlerin tüm dolaylı-dolaysız vergileri tahsil edilmektedir. Özellikle kamuoyunda sıkça kullanılan ‘kayıt dışı paranın ülkede var olduğu’ söylemi kısmen de olsa gerçeklik taşımaktadır. İthal ürünlerin tamamı gümrük hattından geçerken vergilenmesi dikkate alındığında bahse konu bu kayıt dışı para hizmet ve belirli sektörlerden kaynaklanmaktadır.
Bu sektörlere karşın alınacak önlemler, yapılacak yasal düzenlemeler bu açığı ortadan kaldıracaktır. Bunun için de başta tapu hizmetleri, maaş ödemeleri, çalışma izinleri gibi alanlarda ciddi adımlar atılması şarttır.
Ülkemizdeki başta temel gıda maddelerinde yaşanan pahalılıkların nedeni, üretimin beklenen ölçülerde olmaması, denetlenmemesi ve teşvik uygulamalarının hayata geçirilememesidir.
Tüketime yönelik yeterli mal ve hizmet üretiminin yapılamadığı bir ekonomik sistemde pahalılığın varolması kadar doğal bir şey olamaz. Ülke ekonomisinde doğru teşvik, düzenleme ve rekabetçi bir ortamın sağlanması piyasalarımıza ucuzluğu getirecektir. Yasaklayıcı-sınırlayıcı değil genele ve rekabete dayalı bir üretim sistemine ihtiyacımız vardır. Bunun için de 30-40 yıldır sürdürülmeye çalışılan mali ve ekonomik politikaların yeniden yapılandırılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.”
