KKTC’de kanser kayıtçılığı konusunda büyük bir ihmal, ilgisizlik ve umursamazlık bulunduğunu savunan Birlik, kanser istatistikleri olmadan kanserle mücadele edilemediği, sağlık politikaları oluşturulamadığı, tanı ve tarama programları planlanamadığını kaydetti. KTTB kanser istatistikleri olmadan ilaç, sağlık alt yapısı planı yapılamadığına; hastaların yatacak yer, tedavi olacak ilaç bulamadığına da dikkat çekti.
KTTB Yönetim Kurulu adına yazılı açıklama yapan Patoloji Uzmanı Dr. Minel Özen, Kanser Bildirim Yasasının aktifleştirilerek yürürlüğe konulması, tüzük çalışmalarının ivedilikle tamamlanması gerektiğini vurguladı.
Özen, Kanser Kayıt Merkezi’nin personel ve teknik altyapı açısından güçlendirilmesi, gerekli uzman hekim ile kayıtçının görevlendirmesi gerektiğini de kaydetti.
Öğretmenlerden Çavuşoğlu’na protesto
İçeriği Görüntüle
KKTC’deki Kanser Kayıtçılığı ve Kanser Tarama Projesi İşbirliği Protokolü’nün Şubat 2015’te Doğu Akdeniz Üniversitesi Rektörlüğü ile Sağlık Bakanlığı arasında imzalandığını anımsatan Özen, gerekli eğitimlerin ardından, Kuzey Kıbrıs Kanser İzleme, Değerlendirme ve Eğitim Merkezi’nin (KİDEM) 2016 yılında Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi bünyesinde kurulduğunu ve toplum tabanlı kanser kayıtçılığı çalışmalarına başladığını belirtti. 2018 yılının Eylül ayında Kanser Bildirim Yasası’nın KKTC Meclisi’nde kabul edilerek yürürlüğe girdiğini de hatırlatan Özen, “Ancak birçok yasada olduğu gibi, tüzük çalışmaları yapılmadığı için yasa uygulamaya geçirilememiş ve fiilen inaktif kalmıştır” dedi.
2012–2022 yılları arasındaki 10 yıllık kanser verilerinin basınla paylaşıldığını ancak bu verilerin hâlâ Ulusal Kanser Raporu haline getirilmediğini aktaran Özen, Bu raporun hazırlanması için Ortadoğu ve Doğu Akdeniz Resmi Kanser Kayıt Merkezi olan Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Kanser Dairesi ile iş birliği süreci başlatılmış, gerekli tüm girişimler yapılmış olmasına rağmen Sağlık Bakanlığı tarafından herhangi bir ileri adım maalesef atılmamıştır” bilgisini verdi.
2023–2024 kanser sonuçlarının da hazır olduğunu fakat Meme Kanseri Farkındalık Ayı geçmiş olmasına karşın kamuoyu ile hiçbir bilgi paylaşımı yapılmadığını beliten Özen, açıklamasında “Bugün Kanser Kayıt Merkezi yalnızca bir kanser kayıt elemanı ile çalışmaktadır. Şubat 2025’te ilgili doktorun emekli olmasından bu yana hiçbir hekim görevlendirilmemiştir. Emekli olan hekimin gönüllü destek talepleri ise Bakanlık tarafından ilgisizlik ve umursamazlıktan yanıtsız bırakılmıştır. Bu durum, ülkemizde kanserle kurumsal mücadelede ciddi bir ilgisizlik ve buna bağlı çöküş yaşandığını göstermektedir” ifadelerini kullandı.
Ulusal Kanser Raporu’nun ilgili kurumlarla iş birliği içinde hazırlanarak kamuoyu ile paylaşılması gerktiğini aktaran Özen, “Ülkenin nüfus ve bölge bazlı kanser verilerini sağlayacak güvenilir ve sürdürülebilir bir kayıt sistemi en kısa sürede yeniden işler hale getirilmelidir.” dedi.
Özen açıklamasında “Kanser kayıtçılığı olmadan ülkenin sağlık geleceği görülemez, risk faktörleri belirlenemez, tarama politikaları oluşturulamaz, kaynak kullanımı ve ihtiyaçlar planlanamaz. Bu nedenle Kanser Kayıt Merkezi’nin güçlendirilmesi, ülkemizin kanserle mücadelesi açısından hayati önem taşımaktadır. Sağlık Bakanlığı’nı, ülkemizin sağlık geleceğini korumak adına bir an önce gerekli adımları atmaya davet ederiz.” sözlerine de yer verdi.
Ülkede kalp damar hastalıklarından sonra ikinci en sık ölüm nedeni olan kanserin, yalnızca hastaları ve ailelerini değil; ülke ekonomisini, iş gücünü ve toplum sağlığını da olumsuz etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunu olduğuna işaret eden Özen şunları kaydetti:
“Bu nedenle kanser olgularının doğru şekilde kaydedilmesi ve istatistiksel dağılımlarının ortaya konması, etkili tarama, kontrol ve önleme çalışmalarının temelini oluşturur. En sık görülen kanser türleri, yaş ve cinsiyete göre dağılımlar, erken tanı oranları ve bölgesel farklılıklar ancak güçlü bir kayıt sistemi ile tespit edilebilir. Kanser istatistiklerinin bilinmesi, risk faktörlerinin belirlenmesinde, mücadele önceliklerinin tespit edilmesinde ve toplumun bilinçlendirilmesinde kritik rol oynamaktadır.
Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği olarak, kanserle etkin mücadele için gerekli tüm adımların bir an önce atılmasını talep eder; kanserlerin bölgesel, cinsiyet, yaş ve tür dağılımlarının açıklanmasını talep ederiz. Halk sağlığını koruma amacımız doğrultusunda konunun takipçisi olacağımızı ve Sağlık Bakanlığı’na her türlü desteği her zaman olduğu gibi vermeye hazır olduğumuzu belirtmek isteriz.”
