Borç batağındaki Sosyal Sigortalar Dairesi'nin 7 bankaya olan borcu, 10 bankadan 5'er milyon TL'lik yeni kredi alınmasıyla 142 milyon TL'ye ulaştı. Binlerce çalışanın gelecek güvencesi için primlerinin yatırıldığı sigortaların durumu hiç de iyi değil
Ülkemizde gelmiş geçmiş hükümetlerin kendi “çiftliği” gibi kullandığı ve yanlış kararlarla sürekli borçlandırılarak batağa sürüklediği Sosyal Sigortalar Dairesi’nin durumu hiç de iyi değil. Hükümetler, memur ve emekli ödemelerinde eksildiği kaynakları, genellikle sigortaları borçlandırarak kapama yönüne giderken, fonu da borç batağına sürüklüyor.
Binlerce çalışanın gelecek güvencesi için primlerinin yatırıldığı Sosyal Sigortalar Dairesi, ekim ayı maaşlarını sorunsuz ödeyebilmek için bankalardan aldığı borçların vadesini 1 ay uzattı. Ayrıca daire, 10 bankadan 5'er milyon TL daha borçlandırıldı.
Devlet kefalet senedi karşılığında bir ay daha uzatılan borçlar ve yeni alınan 50 milyon TL’lik kredi ile dairenin toplam borcu 142 milyon TL’ye ulaştı. Daire, yedi ayrı bankadan aldığı borçların vade faizinin ve komisyon oranının bir kısmını ödeme taahhüdü vererek borç vadesini uzattı.
Bakanlar Kurulu kararıyla vadesi uzatılan kredi borçları ve yeni borçlanmalar, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Saner: 91 bin 67 sosyal sigortalı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ersan Saner, şu anda Sosyal Sigortalar Dairesi'nde kayıtlı 91 bin 067 sosyal sigortalı bulunduğunu, bunun 57 bin 471'inin erkek 33 bin 586'sının ise kadın olduğunu ifade etti.
Bu 91 bin 67'nin sadece 52 bin 25'nin KKTC vatandaşı olduğunu kaydeden Saner, 52 bin 25'in de 13 binin devlet işçisi olduğunu söyledi.
"Artık herkes Sosyal Sigorta emeklisi olacak"
Saner, Sosyal Sigortalar Dairesi için en büyük şansın 2008'de yürürlüğe giren Tek Tip Sosyal Güvenlik Yasası olduğunu söyledi ve "Artık herkes Sosyal Sigorta emeklisi olacak.
Böylece devlet emekli maaşı ödemeyecek. Herkes İhtiyat Sandığı'ndan ikramiyesini alacak ve Sosyal Sigorta emeklisi olacak" dedi.
"Herkes yatırdığı oranda maaş alacak"
Bir önceki Sosyal Güvenlik Yasası'nda emeklilik maaşı için son 7 yılın 4 yılına bakıldığını söyleyen Saner, ayrıca şunları dile getirdi:
“ 5 yılda 600 iş günü yatırım gerekiyordu. Aksi takdirde emekli olunamazdı. 2012'den sonra değişti. Yaşı 60'a çektik. 2008'de yasa geçti ve herkes yatırdığı oranda emekli maaşı alacak. Artık ‘ben bırakayım, son bir yıl yatırayım da maaş alayım’ olmayacak. Yıllarca yatırılan ne ise emeklilik maaşı o olacak.”
"Sadece 100 milyon TL belediyelerin borcu var"
Saner, Sosyal Sigortalar Dairesi'nin yüklü miktarda alacağı olduğunu kaydederek bunun 100 milyon TL'ye yakın bir bölümünün belediyelere ait olduğunu açıkladı.
Belediyeler dışında da piyasadan 100 milyon TL'ye yakın toplayabileceklerini ifade eden Saner, ancak belediyeler dışındakilerin hepsinin sanal yatırım olduğunu ve net bir rakam vermesinin mümkün olmadığını söyledi.
Saner, göreve geldiğinde 85 bin olan sigorta mükellefiyetli sayısının 91 bine çıktığını ve bunun da kurum için umut vaat ettiğini kaydetti.
"Yabancı sayısı daha çok"
2010'dan sonra Sosyal Sigortalara kayıt yaptıran toplam 40 bin 71 kişi olduğunu söyleyen Saner, bunun 16 bin 680'inin Türkiye vatandaşı, 7 bin 372'sinin diğer ülkelerden ve sadece 16 bin 19'unun ise KKTC vatandaşı olduğunu söyledi.
"13. maaşla derdim yok"
Saner, 13. maaşı kaldırma gibi bir niyeti olmadığını ancak yapılan tespitlerin de 13. maaş ödemenin daireye ekstra bir külfet getirdiğini gösterdiğini kaydetti.
Çalıştığı sürece 12 maaş alan ve kuruma yılda 12 kez prim ödeyenlerin 13 maaş almasının kurumu mali olarak zora soktuğunu belirten Saner, "Yılda 12 maaş ödesek 4 yılda bu açık kapanır" dedi.
Saner, 13. maaşı devletin ödemesi için bazı çalışmalar başlattıklarını ifade etti.
"Maaşları asgari ücret olarak gösteriyorlar"
Saner, kurumdaki verilere bakıldığında çalışanların yüzde 65'inin yatırımlarının asgari ücret olarak gösterildiğini ancak aldığı maaşın öyle olmadığını söyledi. Sosyal Güvenlik Yasası'nın değiştiğine dikkati çeken Saner şu ifadeleri kullandı:
“Geçmişte son 7 yılın 5 yılı hesaplanıp maaşlar o doğrultu da veriliyordu. Son yıl herkes baremini artırıp o baremden emekli oluyordu. Ancak artık değişti. Herkes yatırımları oranında maaş alacak. Geçmişte herkes minimum asgari ücret maaş alıyorsa, artık asgari ücretin altında bile maaş alanlar olabilir. Bu nedenle herkesin kendi geleceğini kontrol etmesi gerekir. Bu konuda bakanlık olarak kamu spotları oluşturmayı düşünüyoruz.”
"Bin 834 TL yatırılıp, 2 bin 205 TL ödeniyor"
Saner, yaşlılık aylığı olarak ortalama 2 bin 205 TL ödendiğini ve bunun karşılığında yatırılan oranın bin 834 olduğunu ifade etti.
Bu durumun da kurum için sıkıntı yarattığını söyleyen Saner, şu şekilde konuştu:
“Normalde 4 çalışanın bir emekli maaşını desteklemesi gerekir. Bizde bu oran 2.20 idi. Sosyal Sigortalı sayısının artırılmasıyla bu rakam yeni yeni 2.50'ye yükseldi. Bu da kurumda açık oluşmasına neden olan etkenlerdendir. Bu oranı artırmamız lazım. 2008'de geçen yasanın ve 2012'de yaşın 60'a çıkarılmasıyla herkes bizim sisteme dâhil oldu. Bu sayının artması ile emekli maaşını destekleyen sayısı da artmış oldu.
Devlet çalışanlarının da maaşları bize geliyor. Dolayısıyla sigortalı sayısı arttı. Buna ek olarak kurumun 12 maaş ödediğini düşünecek olursak bu yılı artı ile kapatabiliriz.”
"12 prim alıp, 13 maaş ödeyen tek kurumuz"
Saner, yılda 12 kez prim toplayıp, 13 kez maaş ödeyen tek kurumun Sosyal Sigortalar Dairesi olduğuna dikkat çekti ve bunun kuruma 60 milyon TL külfet getirdiğini ifade etti.
13. maaş ödenmesiyle ilgili hiç bir sorunu olmadığını yineleyen Saner, "Ancak kuruma büyük bir külfet getirdiği ortadadır. Özel sektörde 13. maaş ödenmiyor. Ancak çalışanlar emekli olunca 13. maaş alıyor. 13. maaş sadece devlet çalışanlarına ödeniyor. Bu maaşların devlet tarafından ödenmesi için gerekli çalışmaları başlattık” dedi.
"Sea Side Otel için ihale açılacak"
Sosyal Sigortalar Dairesi'ne ait olan Sea Side Otel'in kiralanması için ihaleye çıkmayı hedeflediklerini de ifade Saner, ancak bunun zamanının henüz belli olmadığını söyledi.
Saner, Sea Side Otel'in 44 dönüm bir arazi içerisinde olduğunu ve herhangi bir yatırımcı çıkması halinde ihaleye çıkılacağını belirtti.
"Çalışma var, netleşen bir şey yok"
Saner, Sosyal Sigorta affıyla ilgili bir takım çalışmalar yürüttüklerini ancak bu konuda net bir karar olmadığını söyledi.
Bu konuda insanların umutları ile oynamak istemediğini ifade eden Saner, "Zaten af olsa da sadece faiz indirimi yapılabilir. Çalışanın parası olan anaparadan indirim yapmamız söz konusu olamaz. Aynı durum İhtiyat Sandığı için de geçerlidir. Çalışanın birikimi olan İhtiyat Sandığı'nda biz nasıl af yapabiliriz. Son çıkan Sosyal Sigorta affından 62 kişi yararlandı. Ancak taksit uygulaması devam ediyor" ifadelerini kullandı.
Latifoğlu: 313 milyon TL borcu var
HÜR-İŞ Federasyonu Başkanı Yakup Latifoğlu, Sosyal Sigortalar Dairesi'nin 313 milyon TL civarında bir borcu olduğunu söyledi ve bu borcun sadece 80 milyon TL civarında olan bir kısmının bankalara ait olduğunu belirtti.
80 milyon TL'lik borcun her ay bankalara komisyon ödenerek ertelenip, her ay eksilen para için de yeni borçlanma yapıldığını kaydeden Latifoğlu, "Bu da Sosyal Sigortalar Dairesi'nin sürdürülebilir yapısı olmadığını gösteriyor" dedi.
Latifoğlu, dairenin gelirlerinin yüksek olduğunu ancak yanlış yönetilmesi nedeniyle bu hale geldiğini ifade ederek şöyle konuştu:
“Devletin emekli maaşlarını kendisinin ödemesi gerekir. Ancak bu Sosyal Sigortalar Dairesi tarafından ödeniyor. Bu yanlış kararların önüne geçme, daire için atılacak en önemli adımdır. Siyasiler yıllarca bu daire ile ilgili yanlış kararlar üretti.”