Son 3 aylık dönemde marketlerde satılan A’dan Z’ye tüm ürünler zamlandı. Son günlerde TL’de yaşanan hızlı değer kaybı ise bazı ürünlerin fiyatının tavan yapmasına neden oldu.
VATANDAŞ ENDİŞELİ: Türk Lirası’nın hızlı değer kaybının piyasada neden olduğu pahalılık, kamu maaşlarına yansıyan HP ve asgari ücrete yapılan 255 TL’lik artışı sildi süpürdü. Alım gücündeki düşüş özellikle yapılan artışı Eylül’de alacak olan asgari ücretlide “nasıl geçiniriz” endişesi yarattı
FİYATLAR ÇOK ARTTI: Havadis 3 ay önce Lefkoşa’nın en makul marketlerinden birinde yaptığı fiyat araştırmasını yineledi. Market ürünlerinin yanı sıra, kasap ve manav reyonlarında da yeni fiyatlar kendini hissettirdi. A’dan Z’ye her şeye zam geldi. Ama asıl endişe zam furyasının devamı
121 TL’LİK FARK: Mayıs ayında gıda ürünlerinden seçmelerle yapılan alış veriş 1,020.75TL tutarken, aynı ürünlerde dün itibarıyla sepet 1,142.64 TL’ye doldu. Zorunlu ihtiyaç kapsamındaki gıda ürünlerine ortalama yüzde 12 zam geldi. Vatandaşın cebindeki 121,44 TL zamlara gitti
Ülkemizde büyük bir krizin yaşandığı bu dönem vatandaş da geçim derdine düştü. Döviz olağan üstü bir şekilde yükselirken Türk Lirası aynı hızda değer kaybetti. Vatandaşın alım gücü düştü, borçlular borçlarını ödeyemez oldu ve vatandaş elinden geldiğince kemer sıkma yoluna gitti. Tüm bu gelişmeler sonucunda piyasa da durdu ve üreticiden tutun, esnafa ve sanayi sektörlerine kadar herkes bu krizden etkilendi.
Vatandaş ise tüm bu yaşananlar karşısında gelecek kaygısı yaşamaya, nasıl geçineceğiz diyerek kara kara düşünmeye başladı. Bu olumsuz tablo karşısında kamuya yapılan HP artışı ve asgari ücrete yapılan 255 TL’lik artışta bir anlam ifade etmedi. Özellikle asgari ücret eridi ve 4 kişilik aileyi hiçbir şartta geçindiremez oldu.
Bizde Havadis olarak vatandaşımız nasıl geçinecek diye düşünürken, 3 ay önce 17 Mayısta marketten aldığımız fiyatlarla bu günkü fiyatları karşılaştırdık ve ortaya çıkan tabloda gördük ki zamlanmayan ürün neredeyse yok.
1 Mart tarihinde geçerli olan brüt 2 bin 365 TL, 225 TL artışla 6 Ağustosta belirlenmiş ve brüt 2 bin 620 TL olmuştu ama bu artışın da Eylül ayında yürürlüğe gireceği belirtilmişti.
Mayıs ayında tüm bu ürünlerden 1’er tane almış olan vatandaş 1,020.75TL harcamak zorundayken, Ağustos ayında alacağı bu ürünlere 1,142.64 TL harcamak zorunda. Buda hesaba aldığımız ürünlerde toplam 121,44 TL zam demek tabiî ki bu fiyata aylık bazı kalemlerden ve gıdalardan birden çok alınması gerektiği de eklendiğinde ortaya devasa bir fark çıkıyor
Yağlarda zamlar yüksek
Temel gıdalar denince akla gelen süt, ekmek ve yumurta gibi ürünlerin Mayıs ayı ve Ağustos ayı karşılaştırmamızda en çok artış gözlemlenen ve göze batan ürünlerden bir tanesi yumurta oldu 3 ay önce 14,50 TL olan 30’lu yumurta fiyatı 3 ay sonra 2,25 TL artış göstererek raflarda yerini 16,75 TL’den aldı. Öte yandan 3 ay önce 33, 50 olan 4 Litre Ayçicek Yağı Ağustos ayında 37,50 TL oldu. 750 gram Zeytin Yağı ve 1 kilo hellimde de yüklü zam görüyor. Mayıs ayında 22,70 TL olan zeytinyağı 6,30 TL’lik artışla 29,00 TL olurken, 1 kilo hellim 5 TL artışla 33,50’den 38,50’ye yükseldi.
Kahve, Corn Flakes, salça, şeker gibi ürünlerde de şimdilik 1’er TL zam görünüyor. ekmek, süt, tuz, un, çay ise fiyatlarını henüz koruyor. Çok azda olsa bazı ürünlerde kampanya nedeni ile düşüşler de var.
17/5/2018 16/8/2018
TEMEL GIDALA Birim Fiyatı Birim Fiyatı
Ekmek 1,50 TL 1,50 TL
Süt (1 Litre) 4,50 TL 4,50 TL
Zeytin (500 gram) 21,00 TL 18,25 TL
Yoğurt (2 kilo) 10,50 TL 10,50 TL
Yumurta (30’lu) 14,50 TL 16,75 TL
Sirke (1 Litre) 6,70 TL 6,70 TL
Şeker (1.5 kilo); 4,50 TL 5,25 TL
Tuz (750 gram); 2,00 TL 2,00 TL
Un (2 kilo); 8,00 TL 8,00 TL
Salça (700 gram); 6,00 TL 7,00 TL
Ayçiçek Yağı (4 Litre) 33.50 TL 37,50 TL
Zeytin Yağı (750 gram) 22,70 TL 29,00 TL
Çay (50’li) 17,00 TL 17,00 TL
Corn Flakes (375 gram) 17,00 TL 17,75 TL
Hellim (1 kilo) 33,50 TL 38,50 TL
Margarin (250 gram) 5,00 TL 3,75 TL
Beyaz Peynir (800 gr) 19,00 TL 22,00 TL
Kahve (150 gram) 5,00 TL 6,00 TL
Toplam 214,90 TL 251,95 TL
Pirinç, mercimek ve fasulyeye 3 TL üzerinde zam
Bakliyatlarda da durum pek iç açıcı değil. Özellikle pirinç, yeşil mercimek, fasulye türü bakliyatlarda ciddi zamlar gözlemlenirken. börülce, bulgur ve makarnada çok azda olsa yükselişler gözlemlendi. 800 gram Pirinç, 3,80 TL artışla 6,00 TL’den 9,80’e yükseldi. Yeşil Mercimek ise 9,50 TL’den 2,90 TL artışla 12,40’a yükseldi. Fasulye de zamlanan bakliyatlar arasında yer aldı 3,15 TL artış gösteren fasulye 8,60’dan 11,75’e yükseldi.
17/5/2018 16/8/2018
Bakliyat Birim Fiyatı Birim Fiyatı
Pirinç (800 gram) 6,00 TL 9,80 TL
Börülce (800 gram) 8,40 TL 9,30 TL
- Mercimek (800 gram) 6,90 TL 6,90 TL
- Mercimek (800 gram) 9.50 TL 12,40 TL
Fasulye (800 gram) 8.60 TL 11,75 TL
Bulgur (800 gram) 4.20 TL 4,25 TL
Kuru Bakla (750 gram) 7,90 TL 7,90 TL
Makarna (500 gram) 2,00 TL 2,20 TL
Toplam: 53,50 TL 64,53 TL
Et aldı başını gidiyor
Uzun zamandı tartışılan et fiyatları ise yükselmeye devam ediyor. Daha yem zamlarının ete yansıtılmadığını söyleyen kasaplar ve üretici şimdiki mevcut fiyatların üzerinde daha da zam geleceğine dikkat çekerken. Mayıs Ayında 50 TL olan kuşbaşı etin üzerine 3 ay da 9 TL zam geldiği marketlerin kasap reyonlarında göze çarpıyor, en yüksek zamma ulaşan kuşbaşı etlere 3 ayda gelen zamlarda 1’inci sırada. Öte yandan Kıyma 1 TL zamla şu anda 44 TL’den müşteriye sunulurken, 2 TL zamla kuzu gerdan, yine 1 TL zamka pirzola buzluklarda müşteri bekliyor. Öte yandan etlerde diğer yüksek zam alan 2 çeşitde kuzu kol ve kuzu but. Kuzu kol 3 ayda 7 TL zamlanarak 60 TL’den satışa sunulurken, kuzu but 4 TL zamla 60 TL’den müşteri bekliyor.
17/5/2018 16/8/2018
Et ve tavuk ürünleri Birim Fiyatı Birim Fiyatı
Tavuk (1 kilo) 14,00 TL 12,93 TL
Kuşbaşı (1 kilo) 50,00 TL 59,00 TL
Kıyma (1 kilo) 43,00 TL 44,00 TL
Kuzu Gerdan (1 Kilo) 50,00 TL 52,00 TL
Kuzu Şiş (1 kilo) 76.00 TL 76,00 TL
Kuzu Pirzola (1 kilo) 65,00 TL 66,00 TL
Kuzu But (1 kilo) 56,00 TL 60,00 TL
Kuzu Kol (1 kilo) 53,00 TL 60,00 TL
Toplam: 407,00 TL 429,93 TL
Meyve, sebze fiyatları tavan yaptı
En yüksek zam alan diğer gıdalardan biri de meyve ve sebzeler, özellikle buzlukların olmazsa olmazları. 17 Mayıs’ta 1,90 TL olan salatalık 3 ay sonra 5,90 TL zamlanarak 7,80 TL’den satışta. Domates 3,25’ken bugün 6,50 TL’den tezgahlarda yer alıyor. Öte yandan Patates 4,50 TL zamla 6,50’den, soğan 3 TL zamla 5,20’den müşteri bekliyor. Zamlardan nasibini alan bir diğer ürün ise limon 2,80 olan limonun kilosu, 9,50 ile 6,70’lik zamla salatalığın önünde 1’inci sırada yerini aldı. bunların yanında dolmalık biber, börülce,elma gibi manav ürünlerinde de ciddi artışlar var
17/5/2018 16/8/2018
Meyve ve sebze Birim Fiyatı Birim Fiyatı
Salatalık (1 kilo) 1,90 TL 7,80 TL
Domates (1 kilo) 3,25 TL 6,50 TL
Patates (1 kilo) 2,00 TL 6,50 TL
Soğan (1 kilo) 2,20 TL 5,20 TL
Taze Soğan (1 bağ) 1,90 TL 1,90 TL
Marul (1 adet) 1,80 TL 2,20 TL
Maydanoz (1 bağ) 1,30 TL 1,60 TL
Sarma (1 adet) 1,30 TL 2,60 TL
Limon (1 kilo) 2,80 TL 9,50 TL
Kereviz (1 bağ) 3,50 TL 3,90 TL
Pazı (1 bağ) 1,80 TL 2,80 TL
Dolmalık Biber (1 kilo) 4,90 TL 7,80 TL
Carli Biber (1 kilo) 13,00 TL 7,80 TL
Börülce (1 kilo) 12,00 TL 15,60 TL
Patlıcan (1 kilo) 5,00 TL 5,20 TL
Kabak (1 kilo) 3,90 TL 5,20 TL
Karpuz (1 kilo) 3,50 TL 3,30 TL
Muz (1 kilo) 6,00 TL 6,00 TL
Elma (1 kilo) 6,20 TL 8,20 TL
Armut (1 kilo) 7,90 TL 7,90 TL
Toplam 86,15 TL 99,30 TL
Kaşar 5,50 TL zamlandı
Dövizin yükselişi ve Türk lirasının değer kaybı ile zamlar ve vatandaşın alım gücünün düşesi, öte yandan asgari ücretin eriyip gitmesi karşısında artık lüks gıda maddeleri diye adlandırabileceğimiz bazı ürünle ise az da olsa artıştan payını alanlardan. Ketçap ve Mayonez gibi ürünlerde 1 TL civarı zamlar gözlemlenirken, kaşarda 3 aylık sürede 5,50 TL’lik artış gerçekleşti.
17/5/2018 16/8/2018
Lüks ürünler Birim Fiyatı Birim Fiyatı
Ketçap(700 gram) 7,00 TL 8,00 TL
Mayonez (650 gram) 10,50 TL 11,75 TL
Sosis (200 gram) 14,00 TL 14,00 TL
Sucuk (100 gram) 5,00 TL 5,00 TL
Kaşar (700 gram) 21,00 TL 26,50 TL
Meşrubat (2,5 Litre) 5,50 TL 4,75 TL
Toplam 63,00 TL 70,00 TL
Temizlik malzemeleri de zamlandı
Temizlik malzemelerinde ise Havadis olarak yaptığımız fiyat karşılaştırmasında yine birçok üründe zamlar yaşandığını gözlemledik. 3 ayda zamlanan ürünler tutarlarına bakıldığını da Sıvı sabun 2 TL artışla 16 TL, 4’lü sabun 3.30 TL zamlanarak 11,90 TL, yüzey temizleyici 3,40 zamla 8,90, yağ çözücü 2,85 zamla 8,75 TL olarak raflardaydı. Öte yandan Çamaşır deterjanı 2,90 zamla 32,90, Tuvalet kağıdı 3 TL zamla 29,90, mop ise 5 TL artışla 9,50’den satışa sunuluyor
17/5/2018 16/8/2018
Temizlik malzemeleri Birim Fiyatı Birim Fiyatı
Sıvı Sabun (500 cc) 14,00 TL 16,00 TL
Sabun (4’lü paket) 8,60 TL 11,90 TL
Yüzey temizleyici (1 kilo) 5,50 TL 8,90 TL
Yağ Çözücü (1 Litre) 5,90 TL 8,75 TL
Yumuşatıcı (3 litre) 18,90 TL 19,99 TL
Bulaşık Deterjanı (1,350 ml) 7,90 TL 9,00 TL
Bulaşık Deterjanı Tablet (45’li) 25,00 TL 25,00 TL
Çamaşır Deterjanı (4 kilo) 30,00 TL 32,90 TL
Tuvalet Kâğıdı (32’li) 26,90 TL 29,99 TL
Mop (1 adet) 4,50 TL 9,50 TL
Süpürge (1 adet) 5,50 TL 5,50 TL
Toplam 152,70 TL 159,93 TL
Diş macunu zam rekortmeni
Diş macununda olağan üstü artış, Şampuan fiyatı 3 ayda henüz aynı kalırken, Saç kremi 2 TL zamlanarak 15 TL’ye yükseldi. Diş macunu ise zam rekoru kıran ürünlerden biri, genelde herkesin kullandığı bir markanın 3 aylık fiyat farkını kıyasladığımızda Mayıs ayında 125 ml’lik bir diş macunu 17,55 TL’yken Ağustos ayında 22,49’luk artışla 39,99 TL oldu.
17/5/2018 16/8/2018
Kişisel Bakım Birim Fiyatı Birim Fiyatı
Şampuan (550 ml) 13,00 TL 13,00 TL
Saç Kremi (500 ml) 13,00 TL 15,00 TL
Diş Macunu (125 ml) 17,50 TL 39,99 TL
Toplam 43,50 TL 67.99 TL