Rusya’da Gameleya Enstitisü tarafından yeni tip koronavirüse (Covid-19)  karşı geliştirilen Sputnik V aşısının arkasındaki bilim insanları, farklı bir Covid-19 aşısı geliştiren İngiliz AstraZeneca ve Oxford Üniversitesi’ne aşılarının etkinliklerini arttırmak için kendilerininki ile karıştırarak denemeleri çağrısında bulundu.

SPUTNİK V AŞISI 42 GÜNDE YÜZDE 95 ETKİLİ OLDU

Haftanın başında Sputnik-V koronavirüs aşısının üçüncü aşama klinik denemelerinin sonuçları açıklanmış, her iki doz aşıyı da alan 18 bin 794 hastadan elde edilen test verilerinde, Sputnik V aşısının 28. günde yüzde 91.4 etkili, 42. gündeyse yüzde 95 etkili olduğu görülmüştü.

AstraZeneca/Oxford ise  kendi aşısının etkinliğinin ortalama olarak yüzde 70 olduğunu, ancak yüzde 90’a kadar çıkabildiğini duyurdu. Geniş kapsamlı klinik çalışmalara, yarısı İngiltere’de, geri kalanı Brezilya’da olmak üzere 20 binden fazla gönüllü katıldı. Gönüllülere iki “yüksek” doz verildiğinde korumanın yüzde 62 olduğu, ancak insanlara önce “düşük” doz ve ardından yüksek doz verildiğinde bu oranın yüzde 90’a yükseldiği ifade edildi. 

HATA YAPTIKLARINI KABUL ETTİLER

Sonuçlar, bilim dünyasında kafa karışıklığı yaratırken bunun nedeninin testlerde yanlışlıkla farklı dozların kullanılması olarak açıklandı. Aşı çalışmalarında hata yaptığını kabul eden AstraZeneca/Oxford, İngiltere’de 3 bine yakın gönüllüye, yanlışlıkla, olması gerekenin yarısı düzeyinde dozlar uygulandığını açıkladı. Fakat bu “yanlış” uygulamanın yüzde 90 ile daha etkili sonuç verdiği görüldü. Brezilya ve İngiltere’deki çoğu denemede ise etki oranı yüzde 62 olarak ölçüldü.

YÜZDE 90 ETKİNLİK GÖRÜLEN HERKES 55 YAŞIN ALTINDA

Öte yandan, AstraZeneca’nın  Ar-Ge Direktörü Mene Pangalos, düşük dozlu denemeye katılanların tümünün 55 yaş altında olduğunu bildirdi. Bu nedenle Pangalos aşının düşük dozda, daha yüksek etki göstermesinini katılımcıların daha genç olmasından kaynaklanabileceğini aktardı.

ASTRA ZENECA EK DENEMELERE BAŞLAYACAK

AstraZeneca CEO’su Pascal Soriot,dün Bloomberg’e yaptığı açıklamada, dozlama hatası sonucu elde edilen yüksek etkinlik oranını doğrulamak için ek klinik denemeleri yapabileceğini açıkladı. Soriot, ayrıca ek klinik çalışmaların İngiltere ve Avrupa’da aşının onaylanması ve dağıtımı sürecini etkilemeyeceğini öne sürdü.

“İKİ ÜLKE DE ADENOVİRAL AŞI GELİŞTİRİYOR”

Sputnik V’yi geliştiren bilim insanları ise  sosyal medya hesaplarından “Yeni bir klinik deneme yapma planları varsa AstraZeneca’nın aşısını Sputnik V ile birlikte denemelerini öneriyoruz. İki ülke de adenoviral vektör aşısı geliştiriyor.  Aşıları karıştırmak güçlü bir bağışıklık sağlayabilir” ifadelerinin kullandı.

UCUZ VE DAĞITIMI NİSPETEN KOLAY

Diğer taraftan AstraZeneca/Oxford’un klinik denemelerinin sonuçları ve verilerinin güvensizliği hayal kırıklığı yarattı. ABD’li ve Alman rakipleri Pfizer/BionTech’ten geçen hafta yapılan açıklamada, geliştirilen aşının yüzde 95’ten fazla etkili olduğu duyurulmuştu. Bir diğer ABD’li şirket Moderna’nın aşısının ara sonuçlarında yüzde 94,5 etkili olduğı görülmüştü. Ancak Oxford Üniversitesi’nin geliştirdiği aşının İngiltere’de bir kahve fiyatına satılacağı, dünya çapında dağıtımının daha kolay olacağı belirtildi.

AstraZeneca’nın dağıtım direktörü Cheng, aşının normal buzdolabı sıcaklıklarında saklanabileceğini, 2020’nin sonuna kadar da 200 milyon doz üretileceğini duyurdu. Daha önce Pfizer/BioNTech aşısnın -70 derecede saklanması gerektiği ve bu durumun aşının dağıtımında büyük zorluklara yol açabileceği belirtilmişti.

FİYATLARI NE KADAR?

Bununla birlikte, dört aşının da iki doz halinde uygulanacağı düşünüldüğünde şu anda Moderna aşısının fiyatının 600 lira, Pfizer/BioNTech aşısnın 280 lira, Sputnik V aşısının 160 lira Oxford/AstraZeneca aşısının 62 lira civarında olduğu görülüyor. Ancak dağıtım ve depolama maliyetleri nedeniyle aşıların farklı ülkelerde değişik fiyat politikalarıyla satışa çıkması mümkün.

Öte yandan, denetleyici kurumlar tarafından onaylanması halinde, Oxford Üniversitesi’nin aşısı koronavirüs salgınıyla mücadelede önemli rol oynayacak. İngiltere hükümeti daha önce 100 milyon doz aşı siparişi vermişti. Bu miktarla 50 milyon kişiye aşı yapılabilecek.