Türkiye’nin, KKTC Karayollarının Bakım ve Onarımı İçin Ayırdığı 98 Milyon Liranın Sadece 6 Milyonu Kullanıldı! 

Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Serdar Denktaş’ın, yol yapımları için 4 bin TL’nin üzerinde maaş alanlardan yüzde 3 oranında kesinti yapılmasına ilişkin düşünceleri kamuoyunda sert tepkilere yol açtı. Bu arada

Diyalog’un yaptığı araştırma sonucunda KKTC’deki yolların bakım ve onarımı için Türkiye’nin ayırmış olduğu 98 milyon 500 bin TL’den sadece 6 milyon 536 bin TL’nin kullanıldığı ortaya çıktı.

Proje yapılmadığı için TC kaynaklarının 2015 yılında kullanılmadığı ve 2016’ya 2 değişik kalemden aktarmalar yapıldığı belirtildi. Buna göre KKTC Karayolları Master Plan Uygulama Projesi’ çerçevesinde tamamen hibe olarak 34 milyon TL, 2015’te kullanılmadığı için 2016’ya aktarıldı. Ayrıca 2016 içinde buna 10 milyon TL de başlangıç ödeneği ayrıldı. Böylece rakam 44 milyona yükseldi.

Yine ‘Yol Yapım Projesi’ adı altında 2015’te kullanılmayan 34 bin 500 lira 2016’ya aktarıldı. Tamamen hibe olan bu kaynağa 2016 başlangıç ödeneği olarak da 20 milyon TL eklendi. Böylece bu kalemdeki rakam da 54 milyon 500 bin lira oldu.

Tamamen karayollarına ait olmak üzere iki kalemde toplam 98 milyon 500 bin lira bulunmasına karşın, yıl sonuna geldiğimiz halde bunun sadece 6 milyon 536 bin liralık bölümü kullanıldı.

KKTC’nin 2016 bütçesinde ise ‘Yolların Güvenliği’ projesi adı altında 800 milyon liralık ödenek ayrılmasına karşın, bunun da sadece 306 milyonluk bölümünün kullanıldığı tespit edildi.

Siyasi çevreler KKTC’de yaşanan sorunların ‘kaynak yetersizliğinden’ değil, proje üretilmemesinden kaynaklandığına dikkat çekti.

Yapılması gerekenler

Diyalog muhabirinin sorularını yanıtlayan Karayolları Dairesi eski müdürlerinden, müşavir Hasan Nihat Erduran, 2012 -2020 master planı çerçevesinde toplam 400 km yeni yol yapılmasının hedeflendiğini söyledi. Erduran, yol yapım maliyetleriyle ilgili bilgiler de verdi.

Soru: Bir km’lik Asfalt Yolun Maliyeti Ne Kadardır?

Yanıt: Kesin bir maliyet söylemek doğru değildir. Yolun bulunduğu coğrafya ve genişliğine göre fiyat değişkendir. KKTC’de 2. Sınıf, 3. Sınıf, 1. sınıf ve bölünmüş yollar vardır( Duble) . Eğer yolu tamir edecekseniz maliyeti yolda yapılacak tadilata göre değişir. Sıfırdan bir yol yapacaksanız yine maliyet değişir. Dağlık bir alan mı coğrafyası düz bir yer mi, köprü ister mi, taş bağlama gerekli mi, korkuluk konulacak mı, yamamı yapılacak, aydınlatması vs bu unsurlar hep maliyetin belirlenmesinde etkendir.  O yüzden gerekli ölçümler yapılmadan net bir maliyet söylenmesi kuduru olur.
2015 yılında yapılan bir yoldan örnek verecek olursak, 1.Sınıf 16 km’lik yol 28 milyon TL’ye mal oldu. Kilometresi yaklaşık 1 milyon 750 TL’ye gelir. Birinci Sınıf duble yol da yaklaşık 2-2.5 milyon civarına gelir.

Soru: KKTC’de karayolu ne kadardır? Hangileri öncelikle yenilenmeli?

Yanıt:  Bin 600km yolumuz var.  1150metresi üçüncü sınıf yoldur. Diğerleri bölünmüş ve tek yollardır. Bunların dışında 500 km stabilize yol var…

2012 -2020 master planı çerçevesinde toplam 400km yeni yol yapılması planlanmıştır. Bunların bir kısmı yapıldı bir kısmı yapılıyor. Bir kısmı da proje bekliyor.  Bu plan içerisinde 255 km bölünmüş 145km de tek yol vardır.

Ülkemizde düzeltilmesi gereken çok yol vardır.  Başta Girne- Dağ yolu, Lefkoşa Girne Yolu,  Haspolat Lefkoşa vs… Bir yolun ömrü 20 yıldır. Lefkoşa Girne yolu 19 yıl oldu yapalı çökmeler meydana geldi. Demek ki zamanında sağlam yapıldı. Ancak miladını dolduruyor. Yenilenmesi gerekir.