Avrupa Komisyonu bugün Kıbrıs’ın önemli bir mirası olan Χαλλούμι/Halloumi/Hellim’le ilgili iki önlem paketini kabul etti. Komisyon ilk olarak, marka değeri yüksek olan Χαλλούμι/Halloumi/Hellim ismini AB çapında koruma altına alarak ve yanıltıcı ve taklit ürünlere karşı koruyarak Menşe İsmi Korumalı Ürün (PDO) olarak tescilledi. Bundan böyle ürün spesifikasyonuna göre sadece Kıbrıs’ta üretilen Χαλλούμι/Halloumi/Hellim’in tescilli ismi kullanmasına izin veriliyor ve bunun da adaya net ekonomik faydalar sağlaması bekleniyor.

Karakteristik dokusu, katlanmış görünümü ve ızgara veya tavada servis yapmaya uygunluğu ile dünya çapında bilinen ikonik bir Kıbrıs ürünü olan hellimin tescilli marka statüsüne kaydı, Kıbrıs adasının neresinde yaşarsa yaşasın tüm üreticilerin, hellimin PDO listesine alınmasından, yararlanmasını sağlıyor.

Komisyon, ikinci olarak, Kıbrıs Türk toplumundaki üreticilerin tescilden tam olarak yararlanmasını kolaylaştırmak amacıyla, tüzüğe yönelik bir değişiklik yaparak, PDO tescilli ürünün, üretiminde kullanılan peynir ve sütün hayvan ve insan sağlığıyla ilgili AB kriterlerine uygun olması şartıyla, Yeşil Hat üzerinden geçiş yapmasını kabul etti.

2015 yılında ulaşılan Χαλλούμι/Halloumi/Hellim Ortak Anlayışını yürürlüğe koyan bu tarihi paket, Kıbrıs’ın yeniden birleşmesine kadar uygulanmak üzere hazırlandı.

Χαλλούμι/Halloumi/Hellim’in PDO listesine alınarak tescil edilmesiyle birlikte alınan önlem, AB’deki hayvan ve insan sağlığının yanı sıra gıda güvenliğinin de tehlikeye atılmasını engellemeyi amaçlıyor. Ayrıca, denetimlerle ilgili hükümler de dahil olmak üzere ticaretin gerçekleşmesi için gerekli koşulları belirliyor. Bunun yanı sıra süt işleme tesislerinin kamu sağlığıyla ilgili kurallarla uyumlu olması gerekiyor.

Paketin temel özellikleri şöyle sıralanıyor:

· Bundan böyle “Χαλλούμι (Halloumi)/Hellim” adı menşe ismi korumalı ürün ve korumalı coğrafi işaretler sicilinde mevcuttur. Ayrıca, Avrupa Birliği’nde sadece Kıbrıs adasında ve geleneksel tarife göre üretilen Χαλλούμι/Hellim/Hellim bu isim altında pazarlanabilecek.

· Kıbrıs genelinde Menşe İsmi Korumalı Ürün (PDO) denetimini yürütmek üzere uluslararası akreditasyona sahip bir denetim kurumu atanacak. Denetim kurumu, üreticilerin geleneksel tarife uymasını sağlamaktan sorumlu olacak.

· Kıbrıs genelinde etkili PDO kontrollerini sağlamak için uygulanabilir bir düzenleme kurulacak ve bu kontroller Komisyon tarafından yakından takip edilecek.

· Adanın yeniden birleşmesine kadar, belirli hayvansal ürünlerin geçişlerine uygulanan yasağın kaldırılması ve bu ürünlerin tüm Kıbrıs’ta “Χαλλούμι (Halloumi)/Hellim” (PDO) üretimine izin verecek şekilde geçiş yapması için belirli koşullar ortaya koyan bir önlem alınması.

· Kıbrıs Türk toplumundaki çiftliklerin ve mandıraların tüm AB sağlık ve hijyen kurallarına uymalarını sağlamak amacıyla denetim yapmak üzere özel bir denetim kurumu atanacak. AB tarafından uygulanan tüm sağlık kriterlerini karşılayan Χαλλούμι/Halloumi/Hellim ticareti Yeşil Hat üzerinden yapılabilecek.

Komisyon Üyelerinin Açıklamaları

Uyum ve Reformlardan ve aynı zamanda Kıbrıs Çözüm Sürecine Destek’ten de sorumlu Komisyon Üyesi Elisa Ferreira şunları söyledi: “Alınan Karar, tüm Kıbrıs adası için siyasi ve ekonomik önemi olan büyük bir başarıdır. Karşılıklı yarar sağlayan çözümlerin mümkün olduğunu ve bunların ortaya çıkmasında Komisyon’un oynadığı önemli bir rol olduğunu gösteriyor. Bu düzenlemelerin bir işbirliği ruhu içinde uygulanması, iki Kıbrıs toplumu arasında güveni artırmaya katkıda bulunmalıdır. Komisyon, Kıbrıs sorununa kapsamlı ve kalıcı bir çözüm bulmak amacıyla aktif bir rol oynamaya devam edecek.”

Tarımdan Sorumlu Komisyon Üyesi Janusz Wojciechowski şöyle konuştu: “Xαλλούμι/Halloumi/Hellim’in Avrupa’nın yüksek kaliteli tarım ve en iyi gıda ürünleri arasına katılarak PDO ve PGI siciline girmesinden büyük memnuniyet duyuyorum. Kıbrıs’ta programa uymak isteyen tüm üreticileri kapsayan uygulama, uzun yıllar boyunca sabırla ve her bakımdan özenle yapılan bir çalışmanın sonucudur. Hellimin PDO tescil düzenlemesi, Yeşil Hattın her iki tarafındaki tüm üreticilerin eşit ve adil bir şekilde ürünlerini pazarlamalarını sağlıyor ve Avrupa Birliği’ndeki tüketicilerin bu özgün Kıbrıs ürününü en sonunda tanımlayabilmelerini garanti ediyor.”

Sağlık ve Gıda Güvenliğinden sorumlu Komisyon Üyesi Stella Kyriakides şunları söyledi: “Komisyon bugün, yıllardır süren özverili çalışmaların ardından tarihi bir Karar aldı. Tüm Üye Devletlerin oybirliğiyle alınan kararla bugün yalnızca Kıbrıs’ın eşsiz bir ulusal ürününü değil, aynı zamanda Birliğimizin gıda güvenliği için de çok önemli olan sıkı sağlık kurallarını koruma altına alıyoruz. Komisyon bu çerçeveyi Kıbrıs’taki yetkili makamlarla anlaşarak geliştirdi ve başarılı bir şekilde uygulanmasını ve gözetimini destekleme konusunda kararlıdır. Alınan Karar, bir taraftan sıkı gıda güvenliği standartlarımızın sürdürülmesini, diğer taraftan da, ülkenin yeniden birleşmesine kadar Kıbrıs’taki iki toplumun ekonomik açıdan yararlanmasını sağlayacak.”

Kısa Bilgi

Χαλλούμι/Halloumi/Hellim, Kıbrıs’ın en ünlü hayvansal ürünüdür. Kültürel değerinin yanı sıra ada için önemli ekonomik öneme sahip bir üründür.

Kıbrıs’ın her iki toplumundan üreticilere eşit olarak sunulan Halloumi/Hellim’in bir PDO ürünü olarak tescili, aynı zamanda iki toplumu yakınlaştırmak ve güven oluşturup birlikte çalışmak için oldukça sembolik bir adımdır.

Komisyon, Kıbrıs’ın genelinde hayvan ve insan sağlığını korumak amacıyla, Kıbrıs Türk süt ürünleri sektörünün AB hayvan ve insan sağlığı kriterlerine mümkün olan en kısa sürede uyum sağlamasına yardımcı olacak. Komisyon, Kıbrıs Türk toplumuna yönelik Yardım Programı kapsamında Kıbrıs Türk süt ürünleri sektörüne verdiği desteği yoğunlaştırmayı planlıyor.

Karar, paketin bir parçası olarak, Χαλλούμι/Halloumi/Hellim üzerinde bir Çalışma Grubu kurma olasılığını öngörüyor. Çalışma Grubu’na Komisyon başkanlık edecek ve Grup iki Kıbrıs toplumunun temsilcilerinden oluşacak. Çalışma Grubu, Yönetmelik ve Kararın uygulanmasını gözden geçirecek.