Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle Avusturya Bilimler Akademisi Avusturya Arkeoloji Enstitüsünce Efes Antik Kenti‘nde yürütülen kazılarda ortaya çıkarılan yaklaşık 1400 yıllık yapı kompleksi, tarihsel birçok araştırmaya kapı araladı.

Kalın bir yangın tabakasının altında kaldığı için çok iyi korunan mutfak, depo alanı, restoran, atölye ve dükkanların yer aldığı 170 metrekarelik yerleşim alanında istiridye ve midyelerle dolu kaseler, salamura edilmiş balıkların yer aldığı amforalar ile şeftali, badem, zeytin, nohut, fasulye ve bezelye tohumları bulundu.

Kazı heyeti başkan yardımcısı Filiz Öztürk, bölgede 2019 yılında sondaj çalışmalarına başladıklarını ve halen alanda incelemelerin sürdüğünü söyledi.

Dükkan kalıntıları da bulundu

Kazılarda taberne olarak adlandırılan restoran, mutfak, depo, atölye bulduklarını ifade eden Öztürk, hacı şişesi ve kandillerin satışının yapıldığı bir de dükkanın kalıntılarına ulaştıklarını aktardı.

“Bizim için heyecan verici”

Buluntuların Roma Dönemi’nde politik bir merkez olan Yukarı Agora ve Domitianus Meydanı’nın geç antik dönemde nasıl kullanıldığına ilişkin bilgi verdiğini dile getiren Öztürk, “Efes Antik Kenti’ndeki değişim ve dönüşümü göstermesi açısından önem arz ediyor. Biz burada taberne ya da bir dükkanın bulunmasını bekliyorduk ama bu yıkım tabakasının Efes Antik Kenti’nin tarihindeki sonuçları bizim için sürpriz oldu. Kalın ve yoğun yangın tabakasının altında sağlam bir şekilde ele geçirilen buluntular da bizim için heyecan vericiydi.” dedi.

“Bu alanda daha çok savaşlar oldu”

AA’da yer alan habere göre; alandaki tabanlarda bir kayma, yükselme, aynı şekilde tabanlı ve duvarlarda kayma ve yükselme görülmediğini anlatan Öztürk, “Daha çok alanda bir çatışma, savaşın olduğuna dair mızrak, ok ucu, gülle ve balta gibi aletler tespit edildi. Bu durum bize Batı Anadolu’da bahsedilen Sasani akınlarını düşündürdü. Buluntuları Sasani akınlarıyla ilişkilendirebiliriz.” diye konuştu.

Yaşam ve beslenme kültürü

Filiz Öztürk, yapı kompleksinde pişmiş toprak, mermer, bronz malzemelerden yapılmış geniş bir buluntu çeşitliliğine rastladıklarını, bu buluntuların da dönemin beslenme ve yaşam kültürüne ilişkin bilgiler sunduğunu vurguladı.

“Büyükbaş hayvanlar tüketilmiş”

Kazı çalışmaları sonrası özellikle mutfak geleneğine ilişkin önemli bilgilere ulaştıklarına dikkati çeken Öztürk, “İçlerinde istiridye ve midyelerin bulunduğu kaseler, salamura edilmiş balıkların bulunduğu amforalar tespit edildi. Roma Dönemi’nde ‘garum’ adı verilen balık sosu tüketiliyordu ve bu balık sosunun geç antik dönemde de Efes’te devam ettirilmiş olduğunu ve beslenmede yer aldığını burada görebiliyoruz. Arkeozoologlarımızın yaptığı incelemede şeftali, badem, zeytin, nohut, fasulye, bezelye tohumlarıyla karşılaşıldı. Tavuk, ördek gibi küçükbaş hayvanlar da tüketilmiş. Büyükbaş hayvanlardan daha çok sığırın tüketilmiş olduğuna dair veriler ele geçti” dedi.